اوره در کبد از آمونیاک تولید می شود یعنی کبد یون آمونیم را که بسیار سمی است گرفته و به منظور سم زدایی تبدیل به اوره می کند.آمونیاک از متابولیسم پروتئین ها در بدن حاصل می شود
میزان اوره خون از یک طرف به جیره غذایی ارتباط دارد و از طرف دیگر به وضعیت کارکرد کلیه (یعنی به میزان تولید ودفع) بنابراین رژیمهای دارای پروتئین زیاد اوره را افزایش می دهند.
پروتئینها لازم نیست پروتئینهای جیره غذایی باشند بلکه ممکن است پروتئینهای خود بدن باشد مثلا زمانی که التهاب بافتی وجود داشته باشد و کاتابولیسم بالا باشد و یا خونریزی دستگاه گوارش وجود داشته باشد(مثل خونریزی معده) اوره بالا می رود.بنابراین اوره تست اختصاصی برای کلیه نیست چون در صورت افزایش مصرف پروتئنها یا افزایش کاتابولیسم نیز میزان آن افزایش می یابد.
اگر خون کافی به کلیه نرسد هرچند کلیه سالم باشد (مثلا افت فشار خون(اوره در خون بالا می رود.این حالت همچنین در افرادی که دچار نارسایی قلبی ،سوختگی (به علت از دست دادن آب بدن) و ایست قلبی می شوند نیز دیده می شود.بنابراین عامل دیگر در افزایش اوره خون )GFRمیزان خون ورودی به کلیه) یا سرعت تصفیه گلومرول است. در موارد ذکر شده در بالا با وجود سالم بودن کلیه اوره خون بالا می رود، بنابراین اوره تست اختصاصی برای کلیه نیست و ارزش چندانی ندارد
دلیل دیگر برای افزایش اوره خوب کار نکردن کبد وکلیه است
اسید اوریک و نقرس
برچسب ها: top
اسید اوریک و نقرس
(Uric acid & Gout)
اسید اوریک ماده سمی است که از تجزیه مواد پروتئینی در نسوج بدن ایجاد میشود و از طریق جریان خون به وسیله کلیه از بدن دفع میشود. افزایش اوره در بدن باعث بیماری «اورمی» می‌گردد که بسیار خطرناک است (اوره در کبد از ترکیب آمونیاک و گاز کربنیک به وجود می‌آید) و زیاد بودن آن در خون در مقدار کم هم، بیماری نقرس را ایجاد میکند در صورت وجود درد در مفاصل پا به خصوص در انگشت بزرگ پا. بهتر است برای اطمینان، مقدار اسید اوریک آزمایش و میزان طبیعی آن اندازه‌گیری شود. این آزمایش با گرفتن مقدار کمی خون در آزمایشگاه و قرار دادن آن در دستگاه گریز از مرکز و جدا کردن سرم از خون و آزمایش اسید اوریک از سرم انجام و مقدار آن مشخص می‌گردد.
چگونه برای تست (آزمایش) آماده شویم؟
ناشتا بودن چهار ساعت قبل از گرفتن خون.
حداقل دو ساعت قبل از آزمایش هیچ نوع دارویی مصرف نشود.
در صورت نیاز دارو، باز هم به طور موقت باید آن را قطع کنید.
پرهیز از خوردن آسپیرین، اسید اسکوربیک. کافئین و الکل و داروهایی که اسید اوریک را بالا میبرند، مثل سیسپلاتین، دیازواُکساید و دیورتیک‌ها مثل: اپی‌نفرین، اتامبوتول، لوودوپا، متیل دوپا، نیکوتین اسید، فنوتیازین و تئوفیلین.
مصرف نکردن داروهای کاهش‌دهنده اسید اوریک مثل: آلوپورینول، آزاتیوپرین، کلوفیبرات کورتیکواستروئیدها، استرون، قند، مانیتول، پروبنسید، وارفرین و سرانجام متابولیسم مواد پروتئینی مثل پورین‌ها (پورین‌ها قالب و سازنده DNA و RNA هستند)
بیشتر اسید اوریکِ تهیه شده در بدن از طریق کلیه خارج میشود و افزایش آن زمانی ایجاد میشود که مقدار زیادی مواد پروتئینی خورده شود یا این که با وجود مصرف مقدار مناسب پروتئین کلیه‌ها قادر به دفع اسید اوریک نباشند
مقدار طبیعی اسید اوریک ۷- ۳ میلی‌گرم در ۱۰۰ سانتی‌متر مکعب خون dl است. این اندازه و سنجش در آزمایشگاه‌ها ممکن است متفاوت باشد. این اختلاف به خاطر متفاوت بودن نوع دارو و روش اندازه‌گیری است اما به هر صورت در کنار آن مقدار نرمال آن هم نوشته شده
علل افزایش اسید اوریک
خوردن زیاد پورین‌ها
ورم بافت کلیه
دیابت
اسیدی بودن خون
کم‌کاری غدد پاراتیروئید
نقرس
لوسمی (افزایش گلبول‌های سفید)
حاملگی (از نوع حاملگی سمی)
مصرف زیاد از حد الکل
افزایش زیاد پلاکت‌های خون
۱۱- ورزش یا فعالیت زیاد، بیشتر از حد توان بدن و افزایش زیاد اسید اوریک به علت متابولیسم خارج از توان دفع آن در بدن
علل کاهش اسید اوریک
۱- سندروم فانکلیس این سندروم یک نوع بیماری خونی است با علائم: ادرار تیره، افزایش ضربان قلب، ادرار زیاد، وجود هموگلوبین در ادرار، زردی پوست و افزایش غیر مستقیم بیلی روبین
۲- بیماری ویلسون یک بیماری ارثی است و در اثر افزایش یون مس در بدن ایجاد میشود. یون مس در چشم و کلیه‌ها جمع میشود و باعث از بین رفتن آن عضو می‌گردد. همراه با عوارض کبدی و عصبی این بیماری در نواحی سیسیل و ایتالیا بیشتر است
کم بودن پروتئین در مصرف غذای روزانه
۴- STIDH این سندروم نوعی بیماری است که ترشح هورمون ضد ادراری بدن زیاد میشود و باعث رقیق شدن ادرار و جمع شدن آب در بدن می‌گردد همراه با کاهش سدیم سرم خون و اختلال در الکترولیت بدن. در کودکان هم دیده شده، علائم آن افزایش وزن، کمی اشتها، حالت تهوع و ضعف و سردرد است
نقرس
نقرس، بیماری‌ای است به صورت آرتریت حمله‌ای که در اثر اختلال متابولیسم اسید اوریک ایجاد میشود، همراه درد مفصلی به خصوص در مفاصل مچ پا، انگشت شست پا و مفصل زانو.
همانطوری که اشاره شد علت نقرس در درجه اول ازدیاد اسید اوریک است و بعد عدم توانایی کلیه در دفع اسید اوریک، گاهی هم علت این اختلالِ متابولیسم مشخص نیست و شناختن عامل اصلی آن کار آسانی نخواهد بود. به ویژه اگر وجود بیماریهای دیگر زمینه را برای آن فراهم کرده باشند، مثل: دیابت مزمن، چاقی و آنمی ناشی از نقص گلبول قرمز یا مصرف داروهایی که مانع ترشح اسید اوریک میشوند و وارد آمدن ضربات زیاد به گلبول به بدن که منجر به کبود شدن یا خون‌مردگی زیر پوست شود
نقرس چهار مرحله دارد
شروع آن همراه است با درد کمر زودگذر و بهبودِ خودبه‌خود آن
حالت مزمن با درد شبانه
محدود شدن حرکات مفصل همراه درد
مرحله حاد
مرحله حاد با علائم آرتریت شدید همراه است و یک یا چند مفصل را در برمی‌گیرد. شروع درد بیشتر در هنگام شب و موقع خوابیدن است همراه با زوق زوق کردن و حالت خراش دادن روی سطح مفصل (به علت وجود کریستال‌های اسید اوریک و رسوب اورات سدیم در مفصل) همراه با تظاهرات علائم عفونت، مثل: گرم شدن، قرمزی و تورم و نازک شدن پوست. حملات درد ممکن است بعد از چند روز کمی بهتر شود اما دوباره برگشت خواهد کرد و با شدت بیشتر و طولانی‌تر. پیدایش این عوارض در مردها، خانم‌های یائسه و کسانی که در سنین بالا الکل زیاد مصرف میکنند بیشتر است
علائم نقرس
شامل درد، که ناگهان و اغلب به صورت تیر کشیدن شروع میشود و یک یا چند مفصل را با هم درگیر میکند. مثل: مفاصل ران، زانو، مچ پا، مفصل شانه، مچ دست و گاهی هم مفصل‌های دیگر. ولی شروع اولیه آن از انگشت پا و زانو، سپس مچ پا و بعد سایر مفاصل دیگر است و در حالت شدید همراه با علائم عفونت است و گاهی هم تب دیده میشود
تشخیص
آزمایش و معاینه مفصل
آزمایش مایع مفصلی
سنجش مقدار اسید اوریک خون
رادیوگرافی مفصل (که ممکن است نرمال باشد)
در صورت لزوم بیوپسی از مفصل
درمان
هدف از درمان در ابتدا کاهش درد و تورم است که باید از طریق کاهش اسید اوریک خون انجام شود، بعد بهبود عوارض به وجود آمده در مفاصل و جلوگیری از ضایعات احتمالی برای کلیه‌ها.
یکی از داروهای انتخابی، کلی شیسین است که روی کاهش درد و تورم مؤثر است و بعد از ۱۲ ساعت اثر آن شروع میشود و تا ۴۸ ساعت علائم بهبود ظاهر میشود. داروی دیگر، آلوپورینل است که برای جلوگیری از حملات درد بعدی تجویز میشوند
داروهای مسکن غیر استروئیدی هم به درمان سریع در نوع حاد کمک خواهد کرد. کورتیکواستروئیدها هم مؤثر واقع میشوند. گاهی هم احتمال تزریق داخل مفصل مربوطه برای برطرف شدن تورم مفصل و جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه باید انجام شود
کدئین یا دیگر ضد دردهای مخدر برای تسکین درد و جلوگیری از افزایش مایع داخلی مفصل
رژیم غذایی مناسب بدون پورین (پروتئین) توصیه میشود. مثل پرهیز از خوردن زیاد گوشت، آبجو، شراب و انواع ماهی‌هایی که دارای پورین زیاد هستند. در صورت درمان ناقص، امکان تشکیل سنگ کلیه اوراتی در کلیه‌ها زیاد است
ارسال کننده خبر : دکتر لیلا هاشمی
منبع خبر : رادیو سلامت
